Tái sử dụng nước thải dệt nhuộm đang trở thành xu hướng tất yếu của ngành dệt may hiện đại. Giải pháp này không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nước, mà còn giảm thiểu ô nhiễm và góp phần bảo vệ môi trường. Bài viết dưới đây của ATS Water Technology sẽ giúp Quý khách hiểu chi tiết về đặc điểm, công nghệ, quy trình và lợi ích nổi bật của việc tái sử dụng nước thải trong ngành dệt nhuộm.

1. Đặc điểm của nước thải dệt nhuộm

Nước thải dệt nhuộm là một trong những loại nước thải công nghiệp phức tạp nhất do chứa lượng lớn tạp chất hữu cơ, vô cơ, phẩm màu và hóa chất xử lý. Trong quá trình sản xuất, nước được sử dụng ở hầu hết các công đoạn như giặt, hồ, tẩy, nhuộm, in và hoàn tất vải – khiến thành phần nước thải thay đổi mạnh mẽ theo từng giai đoạn.

Một số đặc trưng nổi bật của nước thải dệt nhuộm gồm:

  • Màu sắc đậm, độ đục cao, khó xử lý bằng phương pháp thông thường.
  • Hàm lượng BOD/COD lớn, phản ánh mức độ ô nhiễm hữu cơ cao.
  • Chứa nhiều hợp chất khó phân hủy như thuốc nhuộm azo, chất hoạt động bề mặt, hồ tinh bột, dầu mỡ và muối kim loại nặng (Cr, Cu, Zn, Fe…).
  • Độ pH dao động từ 9 – 12, thể hiện tính kiềm mạnh, đặc biệt trong công đoạn tẩy và nhuộm.
  • TDS (tổng chất rắn hòa tan) cao, chủ yếu do muối NaCl, Na2CO3, Na2SO4, gây ảnh hưởng đến sinh vật và làm giảm hiệu quả xử lý sinh học.

Do đó, việc xử lý và tái sử dụng nước thải dệt nhuộm không chỉ yêu cầu hệ thống công nghệ nhiều tầng bậc, mà còn đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa xử lý hóa lý, sinh học và màng lọc tiên tiến để đạt chất lượng nước đầu ra phù hợp cho sản xuất.

Đặc điểm của nước thải dệt nhuộm
Nước thải dệt nhuộm là loại nước thải công nghiệp phức tạp, ô nhiễm cao

2. Công nghệ tái sử dụng nước thải dệt nhuộm

Để giảm chi phí vận hành và tối ưu nguồn tài nguyên nước, nhiều nhà máy dệt nhuộm hiện nay đã ứng dụng công nghệ tái sử dụng nước thải sau xử lý. Hệ thống tái sử dụng này không chỉ giúp tiết kiệm nước, giảm phát thải ra môi trường, mà còn đảm bảo chất lượng nước đầu ra đạt chuẩn cho các công đoạn nhuộm, giặt, hoặc thậm chí cấp lại cho lò hơi. Các công nghệ phổ biến bao gồm:

2.1. Tiền xử lý

Ở giai đoạn đầu, nước thải sau xử lý đạt chuẩn xả thải được bơm từ bồn chứa qua hệ thống lọc tự rửa có kích thước lọc khoảng 100 µm. Quá trình này giúp loại bỏ các hạt rắn lơ lửng, sợi vải, cặn lớn và tạp chất không hòa tan trước khi đưa vào màng lọc ở giai đoạn sau. Nhờ quá trình tiền lọc hiệu quả, hệ thống lọc phía sau được bảo vệ khỏi nguy cơ tắc nghẽn, đồng thời giảm tần suất rửa ngược và chi phí vận hành tổng thể.

2.2. Màng siêu lọc (UF – Ultrafiltration)

Trước khi đưa vào màng RO, nước được lọc qua màng siêu lọc sợi rỗng (kích thước lỗ lọc 0,01 – 0,1 µm). UF giúp loại bỏ cặn keo, vi khuẩn, virus và dầu nhũ tương, tạo ra nguồn nước trong suốt và ổn định, bảo vệ màng RO khỏi tắc nghẽn hoặc suy giảm hiệu suất.

Màng siêu lọc (UF – Ultrafiltration)
Màng UF sợi rỗng được sử dụng để loại bỏ các tạp chất keo, vi khuẩn, virus trước màng RO

2.3. Thẩm thấu ngược (RO – Reverse Osmosis)

  • Đây là “trái tim” của quy trình tái sử dụng nước thải, nơi nước được đẩy qua màng RO công nghiệp dưới áp suất cao để loại bỏ đến 99% muối, kim loại nặng, TDS và COD hòa tan.
  • Kết quả là nước thu hồi có độ tinh khiết cao, có thể được tái sử dụng trong công đoạn giặt, nhuộm hoặc cấp lò hơi, giúp tiết kiệm đáng kể lượng nước cấp mới và giảm xả thải ra môi trường.

2.4. Khử ion/EDI (Electrodeionization)

  • Với các dây chuyền sản xuất cao cấp, nơi yêu cầu nước siêu sạch, hệ thống có thể bổ sung thêm bước khử ion bằng EDI hoặc trao đổi ion hỗn hợp (Mixed-bed DI).
  • Công nghệ này giúp loại bỏ các ion còn sót lại sau RO, tạo ra nước có độ dẫn điện thấp, ổn định, không chứa ion gây kết tủa hoặc ảnh hưởng đến màu sắc thuốc nhuộm.
Khử ion/EDI (Electrodeionization)
Các dây chuyền sản xuất cao cấp còn có hệ thống EDI đảm bảo nước đầu ra có độ dẫn điện cực thấp và độ tinh khiết cao

2.5. Khử khuẩn cuối (UV/Ozone)

  • Trước khi đưa nước vào bồn chứa hoặc đường ống tái sử dụng, cần khử khuẩn bằng tia UV hoặc Ozone để tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn, virus và nấm mốc.
  • Bước này đảm bảo nước tái sử dụng an toàn về mặt vi sinh, đồng thời ngăn tái nhiễm khuẩn trong hệ thống tuần hoàn.

3. Quy trình tái sử dụng nước thải dệt nhuộm

Quy trình tái sử dụng nước thải trong ngành dệt nhuộm được thiết kế nhằm biến nguồn nước thải sau xử lý thành nguồn nước sạch có thể dùng lại trong sản xuất. Dưới đây là quy trình tiêu biểu đã được triển khai thành công tại Việt Nam.

3.1. Giai đoạn tiền xử lý

Ở bước đầu tiên, nước thải sau xử lý đạt chuẩn xả thải ra môi trường được bơm từ bồn chứa qua thiết bị lọc tự rửa Amiad có kích thước lọc từ 100 µm, giúp loại bỏ các chất rắn lơ lửng, sợi vải và cặn lớn. Quá trình này đóng vai trò bảo vệ cho hệ thống siêu lọc UF phía sau, tránh tắc nghẽn và giảm tải vận hành.

Sau khi qua thiết bị lọc đĩa hoặc lọc lưới, nước được đưa đến hệ thống siêu lọc sử dụng màng lọc UF X-Flow của Pentair, kích thước lọc 0,02 µm với cơ chế lọc từ trong ra ngoài (inside-out). Giai đoạn này giúp loại bỏ các chất keo, nhũ tương, vi khuẩn và hầu hết các hạt mịn trong nước, tạo ra nguồn nước trong và ổn định trước khi chuyển sang giai đoạn thẩm thấu ngược (RO).

Tiếp đó, nước sau UF được bơm qua bộ lọc tinh lưu lượng cao Aqualine 5 µm, nhằm giữ lại những cặn nhỏ còn sót lại, đồng thời bảo vệ bơm cao áp và màng RO khỏi hư hại. Trong quá trình này, hóa chất chống cáu cặn PWT được châm định lượng vào hệ thống để ngăn hình thành cặn do các ion cacbonat, sulfat, phosphat, hydroxide kim loại và silica, giúp tăng tuổi thọ màng và kéo dài chu kỳ CIP (Clean In Place). Hóa chất PWT còn đạt chứng chỉ NSF/ANSI, đảm bảo an toàn và thân thiện môi trường.

Sơ đồ công nghệ quy trình tái sử dụng nước thải dệt nhuộm
Sơ đồ công nghệ tái sử dụng nước thải dệt nhuộm

3.2. Giai đoạn xử lý chính

Trung tâm của quy trình là hệ thống thẩm thấu ngược (RO), đảm nhiệm việc loại bỏ muối, tạp chất hữu cơ và vi sinh vật còn sót lại trong nước. Giải pháp được khuyến nghị là sử dụng màng RO NanoH₂O model LG BW 400 AFR G2, ứng dụng công nghệ TFN (Thin Film Nanocomposite) tiên tiến.

Điểm nổi bật của màng này là khả năng chống bám bẩn vượt trội nhờ lớp phủ polyamide đặc biệt, giúp giảm tắc nghẽn và kéo dài tuổi thọ màng. Với hiệu suất lọc cao, màng RO LG BW 400 AFR G2 có thể loại bỏ đến 99,7% muối khoáng, tạp chất hữu cơ, vi sinh vật và kim loại nặng, đưa chất lượng nước đầu ra đạt chuẩn nước sinh hoạt QCVN 01-1:2018/BYT – đủ tiêu chuẩn để tái sử dụng cho các công đoạn sản xuất, giặt, nhuộm hoặc thậm chí cấp nước sinh hoạt phụ trợ.

Các màng lọc được lắp trong vỏ màng RO Pentair Codeline – loại vỏ được chế tạo từ vật liệu cao cấp có khả năng chịu áp lực cao, chống rò rỉ và va đập cơ học. Sự kết hợp giữa màng TFN chống bám bẩn và vỏ Codeline bền chắc không chỉ đảm bảo hiệu suất xử lý cao mà còn giúp hệ thống vận hành ổn định, an toàn và tiết kiệm chi phí bảo trì.

Nhờ quy trình xử lý hai giai đoạn – tiền xử lý bằng UF và xử lý chính bằng RO – nước thải dệt nhuộm sau khi xử lý tái sử dụng đạt chất lượng tương đương nước sạch, góp phần giảm tiêu thụ nước ngọt, bảo vệ môi trường và tối ưu chi phí vận hành cho doanh nghiệp.

màng RO LG BW 400 AFR G2
Các thông số của màng RO LG BW 400 AFR G2

4. Lợi ích của việc tái sử dụng nước thải dệt nhuộm

Trong bối cảnh nguồn nước ngày càng khan hiếm và chi phí sản xuất liên tục tăng, tái sử dụng nước thải dệt nhuộm trở thành giải pháp chiến lược giúp doanh nghiệp vừa tiết kiệm chi phí, vừa nâng cao hiệu quả sản xuất. Đồng thời, đây cũng là bước đi quan trọng hướng đến phát triển xanh và bền vững cho toàn ngành dệt may. 

Dưới đây là một số lợi ích nổi bật mà các doanh nghiệp có thể đạt được khi triển khai hệ thống tái sử dụng nước thải:

  • Tiết kiệm chi phí nước đầu vào: Giúp giảm đáng kể lượng nước ngọt phải mua hoặc khai thác. Việc tận dụng nước sau xử lý giúp doanh nghiệp tiết kiệm dài hạn, đặc biệt tại các khu vực thiếu nước hoặc giá nước cao.
  • Nâng cao hình ảnh doanh nghiệp: Ứng dụng công nghệ tái sử dụng thể hiện trách nhiệm xã hội, đáp ứng tiêu chí ESG, ZDHC, ISO 14001 và giúp doanh nghiệp tăng lợi thế khi xuất khẩu sang các thị trường khắt khe.
  • Bảo vệ môi trường: Giảm ô nhiễm nguồn nước tiếp nhận và hạn chế khai thác nước ngầm. Việc này giúp bảo tồn tài nguyên nước ngọt và duy trì cân bằng sinh thái khu vực.
  • Tăng tính ổn định sản xuất: Cung cấp nguồn nước ổn định quanh năm, đảm bảo chất lượng đồng nhất cho quá trình nhuộm, giúp nhà máy hoạt động liên tục và giảm rủi ro gián đoạn sản xuất.
Lợi ích của việc tái sử dụng nước thải dệt nhuộm
Tái sử dụng nước thải dệt nhuộm mang lại lợi ích về kinh tế và môi trường

5. Các câu hỏi thường gặp về tái sử dụng nước thải dệt nhuộm

Nước thải dệt nhuộm thường chứa những thành phần ô nhiễm gì?

Nước thải dệt nhuộm chứa nhiều chất hữu cơ, thuốc nhuộm, hồ tinh bột, dầu mỡ, muối và kim loại nặng. Nước còn có độ pH cao và hàm lượng COD, BOD lớn, gây khó xử lý nếu không có công nghệ phù hợp.

Nước thải dệt nhuộm sau xử lý tái sử dụng có thể dùng lại cho những công đoạn nào?

Nước sau xử lý có thể tái sử dụng cho công đoạn giặt, nhuộm, làm nguội hoặc cấp cho lò hơi, giúp tiết kiệm nước và ổn định sản xuất.

Các công nghệ thường dùng để tái sử dụng nước thải dệt nhuộm là gì?

Gồm tiền xử lý bằng hệ thống lọc tự rửa, siêu lọc (UF), thẩm thấu ngược (RO), khử ion/EDI, khử khuẩn bằng tia UV hoặc Ozone. Các công nghệ này kết hợp giúp nước đạt chuẩn tái sử dụng.

Quy trình xử lý tái sử dụng nước thải dệt nhuộm gồm những bước chính nào?

Quy trình gồm hai bước: tiền xử lý (lọc cơ học 10 micron và màng UF loại bỏ cặn, vi khuẩn) và xử lý chính bằng RO để khử muối, tạp chất, cho ra nước đạt chuẩn tái sử dụng trong sản xuất.

Những rủi ro nào có thể gặp phải khi tái sử dụng nước thải dệt nhuộm?

Rủi ro thường gặp phải khi tái sử dụng nước thải dệt nhuộm là cáu cặn, tắc nghẽn màng lọc và dao động chất lượng nước.

Như vậy, tái sử dụng nước thải dệt nhuộm chính là giải pháp chiến lược cho sự phát triển bền vững của ngành dệt may. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến giúp doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể chi phí, giảm phát thải và đảm bảo nguồn nước ổn định cho sản xuất. Nếu Quý khách muốn được tư vấn chi tiết hơn thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi – ATS Water Technology.

CÔNG TY TNHH CÔNG NGHỆ NƯỚC ATS